มีลิงวิ่งเล่นอยู่รอบบ้านตลอดเวลา มันจะรู้สึกยังไงกันนะ?
การชี้นิ้วหาคนผิดไม่ได้ทำให้ชีวิตของฝ่ายไหนดีขึ้น มันก็เป็นแค่ความสำเร็จความใคร่ทางศีลธรรมของคนนอกเท่านั้นเองแหละ
แล้วทำยังไงถึงจะเห็นว่าปัญหาจริง ๆ มันคืออะไร?
ไปนั่งให้ลิงจิกหัวเล่นที่ลพบุรีกันเลยดีกว่า
เห็นลิงลพบุรีที่ใคร ๆ ก็บอกว่าเป็นสัตว์ประจำจังหวัดแล้วมีคำถามเต็มไปหมด
ลิงกับคนสามารถใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันได้เหรอ? หรือจริงๆแล้วมันเป็นแค่รูปเก๋ ๆ ที่เอาไว้โปรโมทการท่องเที่ยว?
เคยสงสัยกันมั้ยว่าจริงๆแล้วลิงอยู่กันยังไง? นอนที่ไหน? หาอาหารยังไง? มีโต๊ะจีนลิงให้กินทุกวันเลยเหรอ? แล้วที่ลิงยกพวกตีกันจนเป็นไวรัลนี่มันยังไง?
ไปลพบุรีกัน !
ไม่รู้ทำไม ถ้าพูดถึงลพบุรี ในหัวก็จะมีสมการขึ้นมาทันทีเลยว่า ลพบุรี = ลิง
ก่อนที่จะไปลพบุรีก็ได้แต่นั่งสงสัยอยู่ที่บ้านว่าไอ้คำว่าเมืองลิงเนี่ย มันจะเยอะซักแค่ไหนนะ? ร้อยตัว สองร้อยตัว พันตัว หรือว่ามากกว่านั้น
เอาจริง ๆ เลย เราก็จินตนาการไม่ออกเหมือนกันนะว่าการมีลิงเป็นร้อย ๆ ตัวอยู่รอบๆบ้านของเราเนี่ยมันจะรู้สึกยังไง จะรู้สึกเหมือนการที่แถวบ้านเรามีแมวจรจัดมั้ย แต่คิดว่าไม่เหมือนหรอก อย่างน้อยก็คงไม่ได้มีความรู้สึกอยากออกไปถ่ายสตอรี่ลิงแถวบ้านลงไอจี เหมือนที่เราชอบไปแอบถ่ายแมวเวลามันมานอนในบ้านเรา
แต่พอมาคิดดูอีกที ถ้าเกิดมาเห็นลิงบ่อยเท่าแมวก็อาจจะรู้สึกเหมือนกันก็ได้
มาถึงลพบุรีแล้วมันแตกต่างกับภาพในหัวลิบลับ
อย่างแรกคือ ลิงแถวปรางค์สามยอดเยอะมากกกกกก เรียกได้ว่าแออัดซะยิ่งกว่าสยามตอนเย็น หรือจตุจักรวันเสาร์อาทิตย์(ตอนก่อนโควิดอะนะ) อย่างที่สอง เราไม่คิดว่าปรางค์สามยอดที่เป็นจุดยอดฮิตของลิง จะอยู่ใกล้ชุมชนแค่ถนนกั้น
มันใกล้มากจนเราเองยังตกใจ แต่พอสังเกตดู ตึกแถวรอบพระปรางค์สามยอดแทบไม่มีคนอยู่เลย ส่วนใหญ่เหมือนถูกทิ้งร้างมานานจนลิงเข้าไปอยู่อาศัยแทน ตามตึกที่มีคนอาศัยอยู่ก็จะมีลูกกรง ไม่ก็มีท่อสีฟ้าขึงเส้นลวดตลอดแนว พอถามคนแถวนั้นถึงรู้ว่ามันคือรั้วไฟฟ้า มีไว้กันลิง นอกจากนั้นทุกคนยังมีอาวุธประจำตัวเป็นเรื่องปกติอีก
ดู ๆ ไปก็เหมือนหนังซอมบี้เหมือนกันนะ เมืองร้าง คนพกอาวุธ บ้านมีบังเกอร์ ครบ!
หนังสติ๊กกลายเป็นของทั่วไปที่ใคร ๆ ในเมืองลพบุรีก็มี
ไม่ว่าจะเข้าไปคุยกับบ้านไหน ๆ สิ่งที่คนรักลิง เกลียดลิง หรือเฉย ๆ กับลิง มีเหมือนกันก็คืออาวุธที่ไว้สำหรับป้องกันตัว ถ้าให้เรามองแบบคนนอกที่โลกสวยสุด ๆ เลยก็คงคิดว่า ‘ทำไมชาวบ้านโหดร้ายกับลิงจังเลย ถึงกับต้องพกอาวุธเพื่อจ้องทำร้ายกันเลยหรอ’
มันก็ไม่ผิดหรอกถ้าคนนอกอย่างเรา ๆ จะคิดแบบนั้น เพราะชาวบ้านแถวนั้นเขายังพูดเองเลยว่า ไม่ได้มีความคิดอยากจะทำร้ายหรือฆ่าลิงเลย รู้สึกแย่เหมือนกันที่ต้องพกอาวุธแบบนี้ แต่ถ้าไม่พกก็ใช้ชีวิตไม่ได้ เพราะลิงมันก็จ้องจะขโมยของ หรือทำร้ายร่างกายของพวกเขา
เอาจริง ๆ ไม่มีใครสนุกหรอกที่ต้องใช้ชีวิตแบบหวาดระแวงตลอดเวลา
วันนี้ ตอนนี้เราอาจจะมองว่ามันดูโหดร้ายจัง แต่ถ้าให้เราไปอาศัยอยู่ตรงนั้นจริง ๆ ก็คงมีซักวันที่เราคงต้องทำแบบเขาเหมือนกัน
พอถึงตอนเย็น เราก็ได้คำตอบที่เราสงสัยมานานมากว่าสรุป ลิงพวกนี้หากินกันยังไงในเมืองที่ไม่ได้มีต้นไม้มากมายเหมือนในป่า ?
ได้เวลาอาหารเย็นแล้ว โชคดีของลิงที่นี่จริงๆนะที่ยังมีคนใจดีคอยเอาอาหารมาให้มันกินทุกวัน ถึงจะให้ประเมินจากสายตายังไงก็ไม่เพียงพอสำหรับลิงหลายพันตัวในจังหวัด แต่อย่างน้อยลิงกลุ่มนี้ก็ได้ต่อชีวิตไปอีกวัน ตอนเราไปอยู่ตรงนั้นก็รู้สึกได้จริงๆว่าป้าเจ้าของร้านตรงนั้นเขาเอ็นดู และใจดีกับลิงมากเลย แต่ถ้าซักวันร้านนี้ย้ายออกไปแล้ว ลิงพวกนี้จะอยู่กันยังไงในเมือง(เกือบ)ร้างนี้
จะนั่งรถไฟไปหาอาหารที่จังหวัดอื่นเหมือนที่คนชอบเล่ากันมั้ย? หรือลิงพวกนี้ก็ต้องคอยขโมยของคนในเมืองไปเรื่อย ๆ จนเมืองนี้ร้างผู้คนอย่างสมบูรณ์
คิดดูดี ๆ เวลาที่เราให้อาหารหมาแมวจรจัดแถวบ้าน ก็ไม่มีใครต้องคอยถือไม้ หนังสติ๊ก หรือแม้กระทั้งปืนอัดลมไว้ป้องกันตัวหรอกเนอะ
นี่แหละข้อแตกต่างระหว่างหมาแมวจรจัดของที่อื่น กับลิง “จรจัด” ของลพบุรี
จากที่เราสังเกตมา เรากล้าพูดได้เลยว่าแทบทุกคนเข้าใจว่าที่ลิงทำไปทั้งหมดมันก็เพราะสัญชาตญาณของลิงทั้งนั้น แต่จะให้ทำยังไงได้ คนที่ย้ายได้ก็ย้ายออกไปจนหมด ส่วนคนที่ย้ายไม่ได้ก็จำเป็นต้องอาศัยอยู่ร่วมกับลิงให้ได้ ในขณะเดียวกันก็ต้องประกอบอาชีพ และปกป้องชีวิตและทรัพย์สินของตัวเองไปด้วย
แอบคิดเล่น ๆ ในหัวว่า ถ้าทำดี ๆ ลพบุรีที่มีความศักยภาพที่จะสามารถเป็นเมืองท่องเที่ยวดีๆได้เหมือนเมืองนอกเลยนะ ทั้งโบราณสถานที่สวยงาม มีเอกลักษณ์ และการที่เมืองโบราณและเมืองสมัยใหม่สามารถหลอมรวมกันจนกลมกลืน ดีไม่ดีอาจจจะกลายเป็นเหมือนเมืองนารา ประเทศญี่ปุ่น ที่มีกวางเป็นกิมมิคได้เลยนะ
แต่คิดยังไม่จบเลย พี่ในทีมก็โดนลิงวิ่งเข้าชาร์จ เอ่อ อาจจะยังไม่ได้ว่ะ ลิงที่นี่สายบู๊กว่ากวางที่นาราเยอะ แหะ ๆ
ถ้าเป็นคนที่อายุพอ ๆ กับเรา อาจจะได้เคยดูรายการ ‘ขำกลิ้งลิงกับหมา’ ของญี่ปุ่น แล้วก็อาจจะคาดหวังว่าลิงจะน่ารักเหมือนลิงใส่เอี๊ยมที่สามารถเดินไปซื้อของให้คุณมิยาซาวาได้ อย่างปังคุง
แต่ความจริงแล้ว ไม่เห็นมีตัวไหนเหมือนปังคุงเลยโว้ย ลิงไทยนี่เลือดนักสู้ทุกตัว
แต่ก็ปฎิเสธไม่ได้ว่าลิงพวกนี้ฉลาดมาก ๆ มากจนน่าหงุดหงิดเลย ยกตัวอย่างเช่น เรื่องที่พี่นัท เจ้าของร้าน Billy Cha เคยได้ยินจากรุ่นพี่อีกทีว่า ลิงแถวโรงเรียนมันจะเข้ามาข้างหลังนักเรียนแล้วรูดซิปเอาขนมที่อยู่ในเป้ แล้วย่องหนีไป โห นี่มันไม่ใช่ลิงแล้ว มิจฉาชีพชัด ๆ
พอได้ฟังวีรกรรมหลายๆอย่างของลิงที่นี่แล้วก็เริ่มคิดว่าตำนานที่ลิงขึ้นรถไฟไปหากินที่ต่างจังหวัดแล้วนั่งกลับมาเองนี่มันก็ดูไม่ได้เกินความสามารถของลิงพวกนี้เลยนะ!
จะให้พูดจริง ๆ เรื่องนี้จะต้องโทษว่าเป็นความผิดใครดีหล่ะ?
ความผิดของลิงที่ไม่มีแหล่งของกินตามธรรมชาติเลยต้องมาขโมยจากคน หรือความผิดของคนที่เข้ามาตั้งรกรากตั้งแต่รุ่นพ่อแม่ จะให้ย้ายออกก็ไม่รู้จะไปไหน
หรือจริง ๆ มันเป็นความผิดของผู้มีอำนาจที่สามารถจัดการเรื่องพวกนี้ได้ แต่ไม่ยอมจัดการให้มันเด็ดขาด หวังแค่เงินจากการท่องเที่ยวที่ก็รายได้ไม่แน่นอนและไม่ทั่วถึง รวมทั้งการที่ไม่ได้มีระบบจัดการอะไรอย่างยั่งยืน แต่แลกกับวิถีชีวิตที่ไม่ปกติของชาวบ้าน และการที่พวกเขาต้องจัดการกับปัญหาด้วยตัวเอง
ลิงพวกนี้มันจะเคยคิดมั้ยนะว่าทำไมมันต้องคอยมาขโมยของตามบ้าน ดักปล้นคน หรือคุ้ยขยะเพื่อหาของกิน หรือว่ามันอาจจะเคยชินไปจนคิดว่าสิ่งเหล่านี้นี่แหละ คือความเป็นลิงที่แท้จริง
มีคำพูดนึงของพี่แดง มูลนิธิเพื่อลิงเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่ลิงยกพวกตีกันกลางเมืองจนเป็นไวรัลบนอินเตอร์เน็ตว่า “จริง ๆ มันไม่ตลกเลยนะ ลิงมันกำลังแสดงให้คนเห็นอยู่เลยว่ามันอดมาก จนแค่มีคนเอาน้ำหวานมาให้ก็ต้องยกพวกตีกันใหญ่โต”ตอนเราดูคลิปลิงยกพวกตีกันครั้งแรกเราก็ขำว่ามันขนาดนั้นเลยหรอวะ? แต่พอมาเห็นจริง ๆ ก็ได้รู้เลยว่ามันขนาดนั้นเลยจริง ๆ ว่ะ!
แต่สุดท้ายคนอย่างเราก็คิดอะไรไม่ได้ ลิงก็อยู่อย่างอด ๆ อยาก ๆ อยู่เป็นตัวปัญหาของจังหวัดเหมือนเดิม ไม่ได้มีใครยื่นมือเข้ามาแก้ไขอย่างจริงจัง ปล่อยให้เรื่องนี้เงียบไปกับกระแสบนอินเตอร์เน็ต รู้สึกผิดกับลิงเหมือนกันแฮะ
แล้วสรุปว่าเรื่องนี้เป็นความผิดของใครกันล่ะ?
โลกนี้ไม่ได้มีแค่สีขาว หรือสีดำหรอก มันมีพื้นที่สีเทาจริง ๆ และทุกคนก็เป็นแบบนั้น แม้กระทั่งลิง
คนนอกอย่างพวกเรามาแล้วก็ไป แต่ชาวบ้านต้องอยู่แบบไม่ได้รับการช่วยเหลือใด ๆ 24 ชั่วโมง มาเป็น 10 ปีแล้ว พอเขาเลือกที่จะหยิบอาวุธขึ้นมาปกป้องทรัพย์สินของตัวเอง กลับถูกคนนอกอย่างเรา ๆ ชี้นิ้วหาว่าเขารังแก ทำร้ายสัตว์ หรือว่าจะเป็นการที่ลิงลพบุรีก็ถูกคนนอกอย่างเรา ๆ มองว่าเป็นตัวสกปรก ตัวปัญหาของจังหวัด
บางทีเราก็ไม่ควรมองโลกมุมเดียว และเอาตัวเองมาตัดสินความเป็นไปของโลกทั้งใบไปซะหมดนะ ลองมองในมุมของเขา ไม่ต้องเข้าใจก็ได้ แต่อย่าเพิ่งโยนว่าเป็นความผิดของใครคนใดคนนึงเลย เพราะทุกคนก็กำลังเจ็บปวด และได้รับผลกระทบจากระบบแย่ ๆ ด้วยกันทั้งสิ้น
เราก็ได้แต่หวังว่าเราคงจะได้กลับไปเยี่ยมลพบุรีอีกครั้ง และได้เจอกับพวกแกใหม่ ใน “บ้าน” ที่เหมาะสมและทำให้แกดูคูลกว่านี้นะ
ลิง “ของ” ลพบุรี
