Disposable Me / (กล้อง)ใช้แล้วทิ้ง: คนเก็บขยะ

Roll #2: [คนเก็บขยะ] ขยะพี่ หน้าที่ผม

ในวันที่พวกผมอยากเล่าเรื่องความอันตรายของขยะ ไม่ว่าจะเศษแก้ว ไม้เสียบลูกชิ้น หน้ากากอนามัย แต่คงไม่มีใครที่จะบอกเล่าเรื่องขยะได้ดีไปกว่าคนที่คลุกคลีอยู่กับขยะแล้วล่ะ

แบบนี้ผมก็เหม็นด้วยสิครับพี่ เพราะผมก็เป็นของ…ตายเหมือนกันครับ

อย่างตอนนี้เราจะแยกหน้ากากอนามัยไว้ ทางเขตเค้าจะมีวิธีทำลายอีกแบบที่จะทำให้มันปลอดภัย”

อ๋อ แล้วก็พวกถุงผ้านี่ลดขยะได้จริง ๆ แต่มันไม่ได้ช่วยลดโลกร้อนอย่างที่หลาย ๆ คนเข้าใจหรอก
เพราะจะผลิตถุงผ้าหนึ่งถุงนี่สร้างมลพิษเยอะถึงขั้นต้องใช้ซ้ำ 7,000-10,000 กว่าครั้งต่อใบ เพื่อจะให้คุ้มกับมลพิษที่
สร้างจากโรงงาน

ตัดภาพมาที่บ้านตัวเอง มีถุงผ้าอยู่ประมาณ 30 กว่าใบ ที่องกรณ์ต่าง ๆ แจกเป็นของชำร่วย
นี่ผมต้องไปจ่ายตลาดอีก 300,000 ครั้งเหรอครับ ถึงจะคุ้ม?

วันก่อนพวกผมเก็บขยะมาได้ 7 ตัน
แต่ถ้าหนักสุดในชีวิตต่อวันนี่ผมเคยได้ 13 ตัน วันนั้นต้องวิ่ง 2 รอบ เพราะว่าฝนตก มีน้ำฝนในถังขยะด้วย
ส่วนที่เบาสุดก็ 5 ตัน”

ย้อนกลับไปคืองานค่อนข้างหนัก เพราะบางวันฝนตก แล้วน้ำฝนเข้ามาในถังขยะ มันทีมันถังละ 30-40 กิโลฯ ได้ แล้วเราทำทุกวันไม่มีวันหยุด ยิ่งวันที่ฝนตกนี่ยิ่งต้องออกไปเก็บขยะเลย ไม่งั้นขยะจะยิ่งเน่า”

ที่จริงบ้านผมก็แยกขยะเหมือนกันจำได้ว่าแรก ๆ ขี้เกียจมาก เพราะต้องล้างขวดก่อนจะทิ้งแยก
คือใจเรามันอยากแค่โยนขวดพลาสติกลงถัง ใช้เวลาแค่ 1 วินาที ก็เสร็จ
แต่พอแยกขยะจนชินแล้วก็ไม่ได้รู้สึกว่ามันลำบากขนาดนั้นนะ เพราะถ้าให้คนเก็บขยะมาเทลงหลังรถแล้วแยกให้เองคงจะยากกว่า

ถ้าบ้านไหนแยกขยะมาจะสบายมาก เพราะไม่ต้องมาเทแยกกันเอง โยนถุงขยะเข้าคอกได้เลย”

อย่างที่เอาไม้ลูกชิ้นใส่ขวดพลาสติกแล้วปิดฝาขวด ก็ทำได้นะ เพราะตอนรีไซเคิลเราแค่เปิดฝาขวดแล้วเทไม้ออกมา

แต่บางคนเค้าบ้วนหมากฝรั่งลงไปในขวดหรือทิ้งก้นบุหรี่ลงไปในขวด จนมันแน่นเกินไป เราเทออกมาไม่ได้ ขวดนั้นเราก็ต้องทิ้ง เอาไปรีไซเคิลต่อไม่ได้”

เอารถมาจอดเทียบ แล้วก็ยกเทได้เลย”

บางทีบางบ้านเค้ามาทิ้งขยะไม่ตรงรอบ คือทิ้งหลังจากเราเพิ่งเก็บไป แล้วกว่าเราจะวนมาอีกขยะมันก็เน่า จนส่งกลิ่นเหม็น ก็มีโดนร้องเรียนมาบ้าง ก็เป็นความท้าทายในหน้าที่เราเหมือนกัน”

มีวันนึงผมรีบไปทำงานมาก รีบขับรถออกจากบ้านในซอยแคบ ๆ
ที่ปกติจะใช้เวลา 5 นาทีในการออกจากซอย แต่วันนั้นเสียเวลาประมาณ 15 นาที
เพราะต้องขับตามรถขายไก่ย่าง รถซาเล้ง รถบรรทุก รถยนต์ทั่วไปที่ขับช้าเท่าคนเดิน แล้วก็รถขยะ
ซึ่งกว่าจะมีจังหวะแซงได้แต่ละคันก็เสียไปหลายนาที ไม่ต้องสืบว่าวันนั้นไปสายหรือเปล่า

ช่วงโควิดระบาดหนัก ๆ เวลาออกไปเก็บขยะที่ไหนชาวบ้านเค้าจะปิดบ้านเข้าบ้านก่อนนะ เพราะพวกผมจะถือว่าเป็นกลุ่มเสี่ยง แต่ถ้าเป็นเมื่อก่อนเค้าก็จะยืนมอง ยิ้มให้เรา เรียกเรามากินน้ำบ้าง

คือเค้าไม่ได้รังเกียจพวกเราหรอก แต่เค้ารังเกียจโรค เราก็เข้าใจ เพราะว่าขนาดพวกเราเอง ตอนแรก ๆ ก็ยังกลัวเลย”